A Grubu Beta hemolitik streptokoklar, bakteri türü
mikroplardır. Özellikle kış aylarında kapalı ortamlarda
birarada bulunan insanlarda boğaz iltihaplanmalarına (farenjit)
neden olurlar. Streptokoklar, solunum yollarından havayla çıkan
damlacıkların insandan insana geçmesiyle bulaşırlar. En sık
5-15 yaş arasındaki çocuklarda hastalık yaparlar.
Belirti ve Bulguları:
Boğaz ağrısı ve ateşi olan çocukların yaklaşık %10'unda
A Grubu Beta hemolitik streptokok iltihabı vardır. Boğazın
(farenks) iltihaplanması olan farenjit nedeniyle çocuğun
yutkunması ve beslenmesi güçleşir. Streptokok farenjiti olan
çocuğun ateşi genellikle 38°C'den yüksektir; titremeler,
vücutta ağrılar ve iştahsızlık olur. Birlikte karın
ağrısı, bulantı ve kusma gibi karın belirtileri de
bulunabilir. Bakıldığında bademcikler ve boğazda
kızarıklık, şişlik ve beyaz lekelenmeler görülür. Alt
çene kemiğinin köşesinde ve boyunda lenf bezleri şişmiş
olabilir.
Bazen streptokok iltihaplarında, mikropların salgıladığı
toksinler deride yaygın kızarık biş döküntüye neden olur.
Bu durumda hastalığın adı "kızıl"dır ve
genellikle boğaz iltihabının 2.gününden 6.gününe kadar
sürer.Tedavi edilmeyen veya yetersiz tedavi edilmiş streptokok
iltihapları, nadiren ateşli romatizma adı verilen ve kalp
romatizması ile eklem iltihaplarına neden olabilen
bir hastalığa da yol açabilirler. A Grubu Beta hemolitik
streptokok iltihaplarının bir diğer nadir komplikasyonu da,
hastalığın başlangıcından 2-3 hafta sonra ortaya çıkabilen
böbrek iltihabıdır. Streptokoklar ayrıca sinüzit 'e, orta
kulak iltihabı 'na, zatürreye ve deri iltihaplarına da
neden olabilirler.
Hastalığın önlenmesi :
Streptokoklara bağlı boğaz iltihaplarını önlemenin kesin
bir yöntemi yoktur. En güvenli yol, evde boğaz iltihabı olan
bir kişi varsa, bu kişiyle çok yakın temasta bulunmamak ve
genel temizlik kurallarına dikkat etmektir.
Bazı kişiler, özellikle de çocuklar, kendilerinde hiçbir
hastalık belirtisi olmadan streptokok mikrobunun taşıyıcısı
olabilirler. Okul çağındaki çocukların yaklaşık %5-15'inde
taşıyıcılık görülebilir.
Hastalığın süresi :
A Grubu Beta hemolitik streptokok iltihaplarının inkubasyon dönemi
(bulaşma ile hastalık oluşma arasında geçen süre)
genellikle 7-10 gündür. Boğaz iltihaplarında ateş genellikle
5 gün içinde düşer, bunu takiben boğaz şikayetleri de
azalır. Antibiyotik tedavisi genellikle 10 günde tamamlanır.
Eğer belirtiler düzelmişse ve ateş yoksa, antibiyotik
tedavisinin başlanmasını takibeden 48.saatten sonra çocuğunuz
okula gidebilir. Şikayetler kısa sürede kaybolsa bile,
ilaçlar doktorunuz tarafından önerilen süre ve dozda kullanılmaya
devam edilmelidir.
Evde uygulanabilecek tedavi :
Eğer çocuğunuz boğaz ağrısı nedeniyle yemek yemekte güçlük
çekiyorsa yumuşak veya sıvı gıdaları tercih edin. Çocuğunuzun
bol sıvı almasını (su, meyve suları, vs.) ve istirihat
etmesini sağlayın.
Oda havasının nemlendirilmesi, çocuğunuzun boğaz
şikayetlerini azaltacaktır. Eğer boyunda ağrılı lenf bezi
şişlikleri varsa, boyuna nemli ve ılık bir havlu koymak onu
rahatlatabilir.
İlaçları doktorunuzun önerdiği süre ve dozda kullanmaya
özen gösterin. Bu, ateşli romatizma ve bademcikler etrafında
abse gelişmesi gibi komplikasyonların önlenmesi için mutlak
gereklidir.
Tıbbi tedavi :
Çocuğunuzun boğazında A Grubu Beta hemolitik streptokok
iltihabından şüphelendiğinde, doktorunuz boğaz kültürü
yapılmasını isteyecektir. Eğer boğaz kültüründe üreme
olursa bu, mikrobun türünü tayin edecek ve hangi
antibiyotiklerin tercih edilebileceğini bildirecektir.
Çocuğunuzda A Grubu Beta hemolitik streptokok iltihabı
olduğu kesinleşirse, ağızdan ya da enjeksiyon şeklinde
verilebilen penisilin veya başka türde bir antibiyotik ile
tedavi edilmesi gerekecektir. Ağızdan verilen ilaçlarda
allerji ihtimali daha düşük olduğundan birçok doktor bu
şekilde evde tedaviyi tercih etmektedir. Bu durumda çocuğunuz
evde 10 gün süreyle ilaçlarını almalıdır.
Doktorunuza ne zaman
başvurmalısınız ?
Çocuğunuzun boğazında streptokok iltihabının belirtileri
varsa, özellikle de evde veya okulda başka birisinin yakın
zamanda streptokok iltihabı geçirdiğini biliyorsanız
doktorunuza başvurunuz.
Eğer çocuğunuz streptokok iltihabı için tedavi altındayken
şu belirtilerden birini görürseniz yine doktorunuza başvurunuz:
ateşin düştükten birkaç gün sonra tekrar yükselmeye başlaması,
deri döküntüsü, kulak ağrısı, koyu veya kanlı burun
akıntısı, öksürük ve balgam çıkartma, göğüs ağrısı,
solunum güçlüğü ve aşırı halsizlik, havale geçirme,
eklemlerde şişlik ve ağrılı kızarıklık, bulantı ve
kusma.
